Vrijeschool
Wat is vrijeschoolonderwijs?
Op een vrijeschool leren kinderen hetzelfde als op een reguliere basisschool en méér. De vrijeschool biedt een brede basisvorming voor hoofd, hart en handen. Naast de reguliere vakken (taal en rekenen) wordt er gewerkt aan vreemde talen, euritmie (kunstzinnig bewegen), toneel, muziek, schilderen, tekenen, boetseren, handvaardigheid en speelt de natuur een belangrijke rol in het lesaanbod. Kinderen komen veel buiten en leren met hun hele lichaam en alle zintuigen.
De vrijeschool wil kinderen al die bagage meegeven zodat ze later van alle markten thuis zijn.
Leren met hoofd hart en handen staat centraal binnen het vrijeschoolonderwijs.
Alle verschillende vermogens van kinderen worden aangesproken in de vrijeschool, zodat ieder kind zijn kwaliteiten optimaal kan benutten.
In principe is vrijeschoolonderwijs geschikt voor elk kind dat voor basisonderwijs is geïndiceerd.
Waarom vrijeschoolonderwijs
Vrijeschoolonderwijs is een veelzijdige vorm van onderwijs die aansluit bij de behoeften en ontwikkeling van het kind. Steeds meer ouders kiezen voor vrijeschoolonderwijs vanwege het brede curriculum en de persoonlijke aandacht voor het kind. Op een vrijeschool krijgen kinderen zin om te leren. En plezier in leren zal een van de belangrijkste vaardigheden blijken te zijn in een wereld vol verandering en onzekerheden.
Vrij maar niet vrijblijvend
De naam vrijeschool betekent niet dat de kinderen zelf mogen bepalen wat zij willen leren. Het duidt erop dat elk kind de vrijheid krijgt om op zijn eigen manier te leren en zijn eigen vorm te vinden. De naam stamt uit het begin van de schoolbeweging en verwijst naar 'vrij van staatsinmenging'. Tegenwoordig is het vrijeschoolonderwijs onderdeel van het Nederlandse onderwijsbestel en voldoet aan alle eisen die aan het onderwijs worden gesteld.
Kinderen krijgen een duidelijk structuur aangeboden. De leerkrachten ontwerpen zelf het onderwijs binnen de kaders van het vrijeschool leerplan (dat kerndoeldekkend is). Daarbij maken zij gebruik van een methodiek voor lezen en spellen en van methodemateriaal voor het inoefenen van taal- en rekenvaardigheden.
Ritme en lesprogramma
Elke dag heeft een vaste opbouw met een ritme als in- en uitademen. Concentratie en vrij spelen en werken, samen en zelfstandig, binnen en buiten; ze wisselen elkaar af zodat er een gezonde werklust en concentratie van de kinderen verwacht kan worden.
De leerkracht ontwerpt het onderwijs en volgt daarbij het vrijeschool leerplan. Het lesprogramma volgt de ontwikkelingsfase van de kinderen en houdt rekening met het jaarverloop (de seizoenen en de jaarfeesten). Het leerplan is tevens kerndoeldekkend, wat betekent dat kinderen ook uit kunnen stromen naar andere vormen van onderwijs.
De kleuterklassen krijgen de lesstof aangeboden volgens een vast weekprogramma en in periodes die het jaarritme(de seizoenen en jaarfeesten) volgen.
Er wordt van uitgegaan dat kleuters leren door te doen. Nabootsing is de ingang om de kleuter te bereiken. In alle lessen is er veel spel en beweging. Spelen, zingen, verhalen en versjes, klappen, dansen, touwtje springen, handwerken, tekenen, knutselen en boetseren; op vele manieren wordt er in de kleuterklas gewerkt aan de voorbereiding op het leren lezen, schrijven en rekenen.
Bewegend leren is een belangrijk onderdeel van het vrijeschoolonderwijs. Klappend en stampend of met pittenzakjes en balletjes oefenen we bijvoorbeeld de tafels van vermenigvuldiging.
Zinvol bewegen bevordert de gezondheid en brengt fijne verbindingen in de hersenen, de synapsen, tot stand. De hersenfunctie is afhankelijk van de lichaamsmotoriek. Daarom zijn motorische oefeningen een belangrijk onderdeel van de les.
Voor groei is ook warmte nodig. Een baby groeit goed als hij met liefde wordt omringd. Voor het onderwijs geldt dit evenzeer. Als een kind vol overgave, enthousiasme, betrokkenheid en eerbied de lessen in zich op kan nemen, dan wordt het letterlijk warm.
Het kind is volop betrokken als het leert hoe het zèlf iets kan verzinnen en maken. Brood bakken, tekenen, een verhaal schrijven, toneelspelen, de klas opmeten, een krant maken, fluitspelen, sommen verzinnen, enz. Vooral als je dit samen met anderen doet, wordt de beleving van de eigen creativiteit dubbel zo sterk. Als er enthousiasme is, dan is er warmte.
Thema’s en jaarfeesten
De lesstof sluit aan bij de leeftijd en ontwikkeling van het kind.
Binnen elke dag worden inspanning en ontspanning met elkaar afgewisseld. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het ritme van het jaar. Er is aandacht voor de natuur en haar seizoenen en voor een aantal jaarfeesten. Denk hierbij aan o.a. Palmpasen, Sint Maarten, Kerstmis en Sint Nicolaas. Deze feesten worden binnen de school met elkaar gevierd.
Hoe we de ontwikkeling van kinderen volgen
Onze school maakt gebruik van een leerlingvolgsysteem en genormeerde toetsen voor taal en rekenen van BOOM die vanaf klas 1 worden afgenomen. Omdat de kinderen van kinderen veel breder is dan de taal- en rekenvaardigheden die we toetsen, krijgen ouders voor de kinderen vanaf klas 1 een getuigschrift dat gaat over de gehele ontwikkeling van het kind. Voor de kinderen is er een ontwikkelingsbeeld in de vorm van een gedicht of spreuk met een kunstzinnige afbeelding.
Kwaliteit van vrijeschoolonderwijs
De kwaliteit van ons onderwijs waarborgen we door regelmatig te reflecteren, te evalueren en gericht te werken aan gebieden waarin we ons onderwijs verder of beter willen ontwikkelen. We werken met een jaarplan, dat onderdeel is van het schoolplan. We maken bij de uitvoering ervan ook gebruik van de expertise van partijen als de Begeleidingsdienst voor Vrijescholen (BVS Schooladvies) en de specialisten van het Samenwerkingsverband passend onderwijs IJmond en onze eigen stichting Ithaka. Met het bestuur en de kwaliteitsmedewerker van Ithaka voeren we het gesprek over de doelen, opbrengsten en kwaliteit van het onderwijs. Het bestuur is hier eindverantwoordelijk voor.
Het vrijeschoolonderwijs wordt ten slotte gemonitord door de onderwijsinspectie.
Vervolgonderwijs
De overstap van een vrije basisschool naar een reguliere middelbare school verloopt doorgaans zonder problemen.
In deze regio wordt voortgezet vrijeschoolonderwijs onder andere aangeboden in Haarlem, Bergen en Amsterdam.
Uitstroomgegevens
Van de reguliere basisschool gaat, landelijk gezien, 40% naar de HAVO en het VWO, en 60% naar het VMBO.
Vanuit de vrijeschool gaat 60% van de leerlingen naar HAVO/VWO en 40% naar het VMBO.
zie voor meer gegevens: www.watisdevrijeschool.nl
Onze school heeft nu twee schooljaren een klas uit zien stromen. Deze klassen waren in deze eerste jaren echter zo klein (resp. 9 en 5 leerlingen) dat percentages nog niet representatief zijn.
Bron van bovenstaande informatie: www.watisdevrijeschool.nl
Meer informatie over vrijeschoolonderwijs is te vinden op onder andere: